Jeugdbeleid

Jeugdigen groeien op in een complexe tijd, vol prestatiedruk, sociale media en kansenongelijkheid.Ouders hebben vaak een volle agenda, maar zijn en blijven wel de eerstverantwoordelijke opvoeders. En ondertussen lijkt de vraag naar jeugdhulp maar door te groeien. Dat is geen toekomstbestendige ontwikkeling. Daarom is een ander maatschappelijk samenspel nodig.

Een realistische werkwijze met oog voor het gewone leven. Waarbij inwoners van Zwolle bij moeiten in het leven, steeds vaker en makkelijker oplossingen vinden in hun eigen omgeving: thuis, op school en in de wijk. Het Sociaal wijkteam kan daarbij ondersteunen en indien nodig specifieke deskundigheid erbij halen.

Hoe gaan we te werk?

We hebben een nieuwe werkwijze ontwikkeld, die leidt tot minder en andere inzet van specialistische hulp. Deze werkwijze noemen we ‘Samenspel in de wijk’. Het is een contextgerichte, systemische werkwijze, waarbinnen het Sociaal wijkteam samenwerkt én samen leert met jeugdhulpaanbieders, welzijnsorganisaties, scholen, kinderopvang en eventueel veiligheidspartners. 

Door vanuit een systemische werkwijze casuïstiek te bespreken en kennis te delen, leren we van elkaar en verbeteren we de ondersteuning aan inwoners. Daarbij kijken we niet alleen naar degene die hulp nodig heeft, maar ook naar de omgeving. Zo past de ondersteuning en hulp beter bij het gewone leven. De focus ligt op duurzame oplossingen, normaliseren waar mogelijk en het versterken van bestaande relaties in en om het gezin. Specialistische hulp blijkt dan minder vaak nodig.

Aansluiten bij de leefwereld

In plaats van denken vanuit aanbod, sluiten we aan bij de leefomgeving van de inwoners en versterken we wat nodig is. Het lukt daarbij ook steeds vaker om uithuisplaatsingen te voorkomen. Zo werken we samen met gezinnen aan integrale oplossingen die écht helpen en het dagelijks leven versterken. Ook een stevige samenwerking met scholen binnen het programma VIOS (Veiligheid In en Om School) draagt bij aan het verstevigen van de pedagogische driehoek (school, thuis, wijk) en werkt preventief als het gaat om jeugdcriminaliteit.

Uitzoomen en verbreden

Bij hulpvragen kijken we verder dan het eerste signaal: we luisteren goed, zoomen uit en verbreden het perspectief. Daar nemen we de tijd voor. Door samen te 'vertragen en verdragen', begrijpen we de inwoner en de hulpvraag beter en ontstaat er een completer beeld van wat er speel in het gezin en in de leefwereld van de jeugdige. Daar stemmen we de ondersteuning op af. Uitgangspunt is dat ouders de eerste opvoeders zijn, de regie ligt zoveel mogelijk bij het gezin zelf. Zo bieden we ondersteuning op maat, die niet alleen tijdelijk ontlast maar ook toekomstbestendig is, zodat gezinnen weer zelf verder kunnen.

Stevige sociale basis

Vanuit het Sociaal wijkteam werken we schouder aan schouder met onderwijs, jeugdgezondheidszorg, huisartsen, jeugdbescherming, zorgaanbieders en veiligheidspartners. Jeugd- en gezinswerkers van het Sociaal wijkteam werken wekelijks op alle scholen en in de huisartsenpraktijken. Samen versterken we waar nodig de sociale basis rondom jeugdigen en gezinnen. Niet met de bedoeling om alle obstakels weg te nemen, maar om jeugdigen veerkrachtig op te laten groeien: leren opstaan na een tegenslag, zelfredzaam zijn en hun eigen pad kunnen vervolgen. Ook ondersteunen we ouders om hun opvoedrol (opnieuw) vorm te geven en regie te nemen over het gezinsleven.

Het versterken van de sociale basis is een brede, domeinoverstijgende opgave. Het gaat om bestaanszekerheid, kansengelijkheid, veiligheid, een gezonde leefstijl en het vergroten van basisvaardigheden. Ook de inrichting van de fysieke leefomgeving speelt een rol: een stad die uitnodigt tot bewegen, ontmoeten en spelen draagt bij aan een gezonde ontwikkeling. Investeren in sterke gezinnen en een stevige sociale basis helpt bovendien voorkomen dat jeugdigen in de (georganiseerde) criminaliteit belanden.

De bewegingen die we met onze werkwijze voor ogen hebben zijn:

• Meer oplossen in de sociale basis
• Meer eigen inzet door het Sociaal wijkteam
• Minder inzet van en een andere rol voor specialistische hulp

Wat levert het op?

Het versterken van de sociale basis, meer eigen inzet door het Sociaal wijkteam en de systemische werkwijze leiden tot beter passende hulp en het afremmen van de inzet van specialistische jeugdhulp. Bekijk de cijfers en figuren in de Routekaart Jeugdbeleid 2024.

Gehighlighte tekst: Een moeder over deelname aan gespreksgroep voor ouders van kinderen met ASS:
"Ik vond het fijn om te horen dat andere ouders opvoeden ook ingewikkeld vinden, het er samen over praten geeft mij weer moed om de week door te komen."

Gehighlighte tekst: Een moeder:
"Wat hielp is dat de medewerker van het Sociaal wijkteam tijdlijnen maakte van mij, mijn man en de kinderen. Het gaf ons vertrouwen dat zij wist wat nodig was om helder te krijgen wat de situatie was. We konden ook trots zijn op wat we doen, want er werd ook op papier gezet wat er goed gaat. Niet alleen wat er lastig is. Dat gaf ons vertrouwen."

Gehighlighte tekst: Teamleider school:
"Kijken en denken vanuit diverse disciplines waardoor je met elkaar context creëert rondom een leerling/fenomeen. Out of the box denken met elkaar."

Gehighlighte tekst: Een oma:
"Het was echt een eyeopener. Dat je de situatie ook op een andere manier kan bekijken door ook naar achterliggende vragen te kijken. Ik voel me gezien en gehoord en ik ga opgelucht naar huis; het komt goed."

Gehighlighte tekst: Een Hulpverlener:
"We kunnen elkaar versterken. Als we eerst vertragen en samen kijken wat er aan de hand kan zijn, dan komen we tot de goede oplossingen."

Gehighlighte tekst: Een vader: 
"We vroegen om hulp omdat het met onze zoon helemaal niet goed ging. De hulpverlener tekende met ons een genogram en door de gesprekken die we toen hadden, leerde ik ook hoe ik mijn rol als vader beter kon invullen."

Gehighlighte tekst: Wethouder Michiel van Willigen:
"In 2014 voerde ik debatten als gemeenteraadslid in Zwolle over decentralisatie van het sociaal domein vanuit Rijk naar gemeenten. Met een positieve insteek, vanuit de visie dat jeugdigen en ouderen beter ondersteund worden in hun directe leefomgeving.

Jaren later en nu als wethouder Jeugd zie ik resultaten van deze beweging. De samenwerking tussen het gezin, het sociaal wijkteam, onderwijs en de betrokken hulpverleners levert echt betere hulp op, met daarnaast ook positieve financiële resultaten."